കുടുംബാസൂത്രണ രംഗത്തെ ശ്രദ്ധേയമായ ചുവടുവയ്പുകൾ

നിലവിലുള്ളവ :

 

•  പിപിഐയുസിഡി, ഐയുസിഡി പോലുള്ള സ്‌പെയ്‌സിംഗ് രീതികൾക്ക് കൂടുതൽ ഊന്നൽ നൽകുന്നു. 
•   പ്രത്യേക സേവനങ്ങൾ നിശ്ചിത ദിവസങ്ങളിൽ ലഭ്യമാക്കുക. 
• ലളിതവും  കുറഞ്ഞ പരാജയ നിരക്കും ഉള്ള മിനിലാപ്പ് ട്യൂബെക്ടമി സേവനങ്ങൾക്ക് ഊന്നൽ നൽകുന്നു.  
•  ഡിഎച്ച്, സിഎച്ച്സി, പിഎച്ച്സി, എസ്എച്ച്സി എന്നിവിടങ്ങളിൽ ഐ‌യു‌സി‌ഡി, മിനിലാപ്പ്, എൻ‌എസ്‌വി നൽകുന്നതിന്  സൗകര്യങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും ഓരോ സേവനങ്ങൾക്കും കുറഞ്ഞത് ഒരു ദാതാവിനെ ഏർപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുക. ഉപകേന്ദ്രങ്ങളിൽ ഐയുഡി ഉൾപ്പെടുത്തലിൽ പരിശീലനം നേടിയ ANM- കളെ ഉറപ്പാക്കുന്നു. 
•  സംസ്ഥാന, ജില്ലാ തലങ്ങളിൽ കമ്മിറ്റികൾ  വഴി ക്വാളിറ്റി അഷ്വറൻസ് സ്ഥാപിക്കുന്നതിലൂടെ ഗുണനിലവാരമുള്ള പരിചരണം  കുടുംബാസൂത്രണ രംഗത്തു  ഉറപ്പാക്കുന്നു. 
• കൂടുതൽ സ്വകാര്യ / എൻ‌ജി‌ഒകളുടെ  അക്രഡിറ്റേഷൻ നൽകുന്നതിലൂടെ കുടുംബാസൂത്രണത്തിനായി ദാതാവിൻ്റെ എണ്ണം വർദ്ധിപ്പിക്കുക. (പി‌പി‌പിക്ക് കീഴിലുള്ള സേവനങ്ങൾ)
•  പുരുഷ പങ്കാളിത്തം വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും നോൺ-സ്കാൽപൽ വാസെക്ടമി പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
•  ഗുണഭോക്താവിനും (വേതനം നഷ്‌ടപ്പെട്ടതിന് നഷ്ടപരിഹാരം) സേവന ദാതാവിനും (ടീമിനും) വന്ധ്യംകരണം നടത്തുന്നതിന് നഷ്ടപരിഹാര പദ്ധതി ആരോഗ്യ കുടുംബക്ഷേമ മന്ത്രാലയം നൽകുന്നു. 
•  ദേശീയ കുടുംബാസൂത്രണ നഷ്ടപരിഹാര സ്കീം  ക്ലയൻ്റുകൾക്ക്  വന്ധ്യംകരണത്തെ തുടർന്നുള്ള  പരാജയം, മരണങ്ങൾ, സങ്കീർണതകൾ എന്നിവയ്ക്ക്  നഷ്ടപരിഹാരം നൽകുന്നു. 
•   സേവനദാതാക്കൾക്കും, പ്രചരണം നൽകുന്നതിനായി ASHAയ്ക്കും പോസ്റ്റ്-പാർട്ടം ഇൻട്രാ-യൂറ്ററിൻ ഗർഭനിരോധന ഉപകരണങ്ങളുടെ (പിപിഐയുസിഡി) സേവനത്തിനുള്ള പ്രോത്സാഹനം നൽകുന്നു. 
• ആരോഗ്യ കുടുംബക്ഷേമ മന്ത്രാലയം ഹ്രസ്വകാല ഐയുസിഡി (5 വർഷം) ആയി Cu IUCD 375 ദേശീയ കുടുംബാസൂത്രണ പരിപാടിയുടെ കീഴിൽ അവതരിപ്പിച്ചു. സംസ്ഥാനതലത്തിൽ   പരിശീലനം ഇതിനകം തന്നെ പൂർത്തിയാക്കി, സബ് സെന്റർ തലത്തിൽ സേവന ദാതാക്കളുടെ പരിശീലനം നടക്കുന്നു. 
• ഐയുസിഡി ഉൾപ്പെടുത്തലിൻ്റെ ഒരു പുതിയ രീതി (പ്രസവാനന്തര IUCD ഉൾപ്പെടുത്തൽ) അവതരിപ്പിച്ചു.
•  പ്രസവാനന്തര കുടുംബാസൂത്രണം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിന് വേണ്ടി ജില്ലാ ആശുപത്രികളിൽ  കുടുംബാസൂത്രണ ഉപദേഷ്ടാക്കളെ നിയമിക്കുകയും പരിശീലിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. 

  ഗർഭനിരോധന മാർഗങ്ങളുടെ ഹോം ഡെലിവറി (എച്ച്ഡിസി):

•  ഗർഭനിരോധന മാർഗങ്ങൾ ഗുണഭോക്താക്കളുടെ പടിവാതിൽക്കൽ എത്തിക്കാൻ ആശയുടെ സേവനങ്ങൾ ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നതിനായി ഒരു പുതിയ പദ്ധതി ആരംഭിച്ചു. ഈ പദ്ധതി 2011 ജൂലൈ മുതൽ 17 സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ ആരംഭിച്ചു. 2012  ഡിസംബർ മുതൽ  രാജ്യം മുഴുവൻ വ്യാപിപ്പിച്ചു.  
•  ഗർഭനിരോധന മാർഗങ്ങൾ വാതിൽപ്പടിയിൽ എത്തിക്കാനുള്ള  ശ്രമത്തിന് ഗുണഭോക്താക്കളിൽ നിന്ന് ആശ നാമമാത്രമായ തുക ഈടാക്കുന്നു. അതായത്,  1 രൂപയ്ക്ക്  3 കോണ്ടം  അടങ്ങിയ ഒരു പായ്ക്ക്, 1 രൂപയ്ക്ക് ഒരു ആവൃത്തിക്കുള്ള ( സൈക്കിൾ )ഒസിപികൾ,  2 രൂപയ്ക്ക്    ഒരു ടാബ്‌ലെറ്റിന്റെ ഒരു പായ്ക്ക് ഈസിപിൽ (എമർജൻസി കോൺട്രാസെപ്റ്റീവ് പിൽ) എന്നിവ നൽകുന്നു.

  ജനന ഇടവേള ഉറപ്പാക്കുന്നു (ESB):
 

•  ഇന്ത്യാ ഗവൺമെൻ്റിൻ്റെ പുതിയ പദ്ധതി പ്രകാരം പുതുതായി വിവാഹിതരായവർക്ക് കൗൺസിലിംഗിനായി ആശയുടെ സേവനങ്ങൾ  ഉപയോഗപ്പെടുത്തും. അതായത് ദമ്പതികൾ വിവാഹത്തിന് ശേഷം 2  വർഷത്തെ ഇടവേളയും, ആദ്യ കുട്ടി ജനിച്ച് 3 വർഷത്തെ ഇടവേള ഉറപ്പാക്കാൻ വേണ്ടി കൗൺസിലിംഗ് നടത്തും.  നിലവിൽ 18 സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ ഈ പദ്ധതി പ്രവർത്തിക്കുന്നു (EAG  സംസ്ഥാനങ്ങൾ, നോർത്ത് ഈസ്റ്റേൺ സംസ്ഥാനങ്ങൾ, ഗുജറാത്ത്, ഹരിയാന).

 ഈ സ്കീമിന് കീഴിൽ ആശയ്ക്ക് ലഭിക്കുന്ന പ്രോത്സാഹനം:

• വിവാഹം കഴിഞ്ഞ് 2 വർഷം  ആദ്യ കുട്ടി വൈകിയതിന് ആശയ്ക്ക് 500 രൂപ.
• ആദ്യ കുട്ടി ജനിച്ച് 3 വർഷം വരെ ഇടവേള  ഉറപ്പാക്കുന്നതിന് ആശയ്ക്ക് 500 രൂപ.
•  രണ്ടു കുട്ടികൾ ആയാൽ സ്ഥിരമായ കുടുംബാസൂത്രണ മാർഗം ദമ്പതികൾ തിരഞ്ഞെടുത്താൽ 1000 രൂപ. 

ഗർഭ പരിശോധന കിറ്റുകൾ:

നിഷ്ചേ  Nishchay): രാജ്യത്തുടനീളം 2008ൽ എൻ‌ആർ‌എച്ച്എമ്മിന് കീഴിൽ ഗാർഹിക ഗർഭധാരണ പരിശോധന കിറ്റുകൾ (PTKs) ആരംഭിച്ചു. PTK- കൾ  ആശകളിൽ നിന്നും  ഉപകേന്ദ്രങ്ങളിൽ നിന്നും  ലഭ്യമാണ്. നേരത്തേ തന്നെ ഗർഭ പരിശോധന നടത്താൻ  PTK- കൾ സഹായിക്കുന്നു. 

•   ഗർഭനിരോധന വിതരണം മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിന്  അനുബന്ധമായ സൗകര്യങ്ങൾ കാര്യക്ഷമമാക്കുന്നതിന് ഇത് സഹായകമാകും. 
•   പോസ്റ്ററുകൾ‌, ബിൽ‌ബോർ‌ഡുകൾ‌ എന്നിവയുടെ പ്രദർശനങ്ങളും ഓഡിയോ, വീഡിയോ രൂപത്തിലുള്ള മെറ്റീരിയലുകൾ ഉപയോഗിച്ചും പ്രചരണ പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടത്തുന്നു. 

കുടുംബ ആസൂത്രണ സേവനങ്ങൾ (ലക്ഷത്തിൽ) 2014-15 കാലയളവിൽ ചുവടെ നൽകിയിരിക്കുന്നു (ഉറവിടം: HMIS):

 

കുടുംബാസൂത്രണത്തിൻ്റെ നിശ്ചിത ദിവസത്തെ സേവനങ്ങൾ:

ഐയുസിഡിക്കുള്ള  നിശ്ചിത ദിവസത്തെ സേവനങ്ങൾ (എഫ്.ഡി.എസ്): 

 ഐ‌യു‌സി‌ഡി ഉൾപ്പെടുത്തൽ സേവനങ്ങൾ ഉപകേന്ദ്രങ്ങളിലും പിഎച്ച്സിയിലും നിശ്ചിത ദിവസങ്ങൾ (കുറഞ്ഞത് 2 ദിവസമെങ്കിലും ഒരാഴ്ചക്കുള്ളിൽ) ഉറപ്പാക്കാൻ  സൗകര്യമുണ്ട്. 

 വന്ധ്യംകരണത്തിനു നിശ്ചിത ദിവസത്തെ സേവനങ്ങൾ :

 

എച്ച്എം‌ഐ‌എസിൽ 2014-15  നിന്ന് ലഭ്യമായ ഡാറ്റ പ്രകാരം,  ഏകദേശം 36.3  ശതമാനം  എൻ‌എസ്‌വികൾ പിഎച്ച്സിയിലും,  33.2 ശതമാനം സിഎച്ച്സി തലത്തിലും,  29.2 ശതമാനം എസ്ഡിഎച്ച് / ഡിഎച്ച് തലത്തിലും, 1.2 ശതമാനം സർക്കാർ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള സ്ഥാപനങ്ങൾ വഴിയും നടത്തുന്നു. മിനിലാപ്പ് വന്ധ്യംകരണത്തിൻ്റെ ഭൂരിഭാഗവും (45.4%) പിഎച്ച്സി തലത്തിലും, 31.5% സിഎച്ച്സി തലത്തിലുമാണ്.  22.9% എസ്ഡിഎച്ച് / ഡിഎച്ചിലാണ് മിനിലാപ്പ് നടത്തിയത് എങ്കിൽ, 0.2 ശതമാനവും മാത്രമാണ് സർക്കാർ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള സ്ഥാപനങ്ങളിൽ നടത്തിയത്. 26.6% ലാപ്രോസ്കോപ്പിക് വന്ധ്യംകരണം ക്യാമ്പുകൾ  വഴി പിഎച്ച്സികളിൽ നടത്തുന്നു. എന്നിരുന്നാലും,  ശ്രദ്ധിക്കേണ്ട കാര്യം ലാപ്രോസ്കോപ്പിക് വന്ധ്യംകരണത്തിൻ്റെ ഭൂരിഭാഗവും (45.8%) സിഎച്ച്സി തലത്തിലാണ് നടത്തുന്നത് എന്നതാണ്. 27.1% കേസുകൾ  നടന്നത് എസ്ഡിഎച്ച് / ഡിഎച്ചിലാണ്. 0.5 ശതമാനം മാത്രമാണ് സർക്കാർ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള സ്ഥാപനങ്ങളിൽ നടത്തിയത്. 67.2% പി‌പി‌എസ്, ഡി‌എച്ച് / എസ്‌ഡി‌എച്ച് തലത്തിലാണ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നത്. കാരണം പ്രസവം ഈ സ്ഥാപങ്ങളിലാണ് കൂടുതലും നടക്കുന്നത്. 

ദേശീയ കുടുംബാസൂത്രണ നഷ്ടപരിഹാര സ്കീം (NFPIS)

 2013 ഏപ്രിൽ 1 മുതൽ വന്ധ്യംകരണത്തിൻ്റെ സ്വീകർത്താക്കൾക്ക് മരണമോ / പരാജയമോ / സങ്കീർണതകളോ / ഡോക്ടർമാരുടെ പിഴവുകളോ / ആരോഗ്യ സൗകര്യങ്ങളുടെ അപാകതയോ ഉണ്ടായാൽ നഷ്ടപരിഹാരം നൽകാനുള്ള തീരുമാനം സംസ്ഥാനങ്ങളിലും / കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലും  പ്രാബല്യത്തിൽ  വന്നു. 

 

പൊതു സ്വകാര്യ പങ്കാളിത്തം (PPPs)

കുടുംബാസൂത്രണ സേവനങ്ങളിൽ സ്വകാര്യമേഖലയുടെ ലഭ്യത പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്നതിന് ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതാണ്  പിപിപി. കുടുംബാസൂത്രണ സേവനങ്ങളിൽ  പി‌പി‌പി പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനു വേണ്ടി അംഗീകൃത സ്വകാര്യ ആശുപത്രികളെയും സ്വകാര്യ ആരോഗ്യ സംരക്ഷണ ദാതാക്കളെയും വന്ധ്യംകരണത്തിനുള്ള നഷ്ടപരിഹാര പദ്ധതിയിൽ  (എൻ‌എഫ്‌പി‌എസ്) ഉൾപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. സ്വകാര്യ മേഖലകളിലെ വന്ധ്യംകരണ സേവനങ്ങൾ 2012-13 കാലഘട്ടവുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ തുടർന്നുള്ള വർഷങ്ങളിൽ കൂടിയിട്ടുണ്ട്. 

 പൊതു, സ്വകാര്യ സൗകര്യങ്ങളിലെ  വന്ധ്യംകരണത്തിൻ്റെ ശതമാനം (2012- 2015 )

മികച്ച  പത്ത് സംസ്ഥാനങ്ങളെ  കണക്കിലെടുക്കുമ്പോൾ സ്വകാര്യ മേഖലകളിലെ വന്ധ്യംകരണ സേവനങ്ങൾ

ഹോസ്പിറ്റൽ  ഡെലിവറിയും പ്രസവാനന്തര കുടുംബാസൂത്രണവും  (പി‌പി‌എഫ്‌പി):

 തമിഴ്‌നാട്ടിൽ  2014-15 ൽ ഹോസ്പിറ്റലിൽ  പ്രസവിച്ച സ്ത്രീകളിൽ ഏകദേശം 26.1% പേർ പ്രസവാനന്തരം വന്ധ്യംകരണം ചെയ്തു. എന്നാൽ ഉയർന്ന നിലവാരത്തിലുള്ള പല സംസ്ഥാനങ്ങളിലും പ്രസവാനന്തര വന്ധ്യംകരണം 3 % ൽ താഴെയാണ്. കേരളത്തിൽ പ്രസവത്തിനു ശേഷമുള്ള വന്ധ്യംകരണ നിരക്ക് 14 .2 % ആണ്. 

പ്രസവത്തിനു ശേഷമുള്ള വന്ധ്യംകരണ നിരക്ക്  സംസ്ഥാനാടിസ്ഥാനത്തിൽ (ശതമാനം)

സ്‌പെയ്‌സിംഗ് രീതികളിലെ താൽപര്യക്കുറവ് 

ഇന്ത്യയിലെ മിക്ക സംസ്ഥാനങ്ങളിലും സ്‌പെയ്‌സിംഗ് രീതികളുടെ കുറഞ്ഞ ഉപയോഗം, ​ അവയുടെ ലഭ്യത ഇല്ലായ്മയോ ഉപയോഗിക്കാനുള്ള താൽപര്യക്കുറവോ ആണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. 

 വാർഷിക ആരോഗ്യ സർവ്വേ (AHS  ) 2012, DLHS III, DLHS  IV, എന്നീ സർവേ ഡാറ്റ പ്രകാരം ജമ്മു  കശ്മീരിലെ ലേ  ജില്ലയിലും കാർഗിൽ ജില്ലയിലും, അതുപോലെ തന്നെ കേരളത്തിലെ പത്തനംതിട്ട ജില്ലയിലും ഐ‌യു‌സി‌ഡിയുടെ ഉപയോഗം ഏറ്റവും കൂടുതൽ കാണപ്പെടുന്നു (യഥാക്രമം 35.5%, 20.9%, 17.7%). ഉയർന്ന നിലവാരത്തിലുള്ള മറ്റു സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ  എല്ലാ ജില്ലകളിലും  ഐയുസിഡികളുടെ ഉപയോഗം വളരെ കുറവാണ്.

 

ആരോഗ്യ കുടുംബക്ഷേമ വകുപ്പ്  2012-13 വർഷത്തിൽ ‘എമർജൻസി ഗർഭനിരോധന ഗുളികകൾ’ (ഇ-ഗുളികകൾ) ദേശീയ കുടുംബക്ഷേമ പരിപാടിയിലൂടെ അവതരിപ്പിച്ചു. ഈ ഗർഭനിരോധന മാർഗം സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത ലൈംഗിക ബന്ധത്തിന് ശേഷം 72 മണിക്കൂറിനുള്ളിൽ  ഉപയോഗിക്കുന്നു.

സംഭരിച്ച അളവ് (ലക്ഷം പായ്ക്കുകളിൽ)